• Tối ưu doanh số
    • Tìm kiếm cơ hội mới

Khai phá tiềm năng từ thị trường giàu tính kết nối

  • Bài viết

Kinh doanh trên mạng internet chỉ chiếm khoảng 3% cơ cấu kinh tế tại 06 nước lớn trong khu vực Đông Nam Á, nhưng ước tính sẽ tăng trưởng trung bình 32%/năm trong các lĩnh vực du lịch trực tuyến, truyền thông trực tuyến, thương mại điện tử và dịch vụ đặt xe. Động lực cho quá trình tăng trưởng đáng ghi nhận này là nhờ vào tỷ lệ người sử dụng internet thường xuyên nhất thế giới tại khu vực Đông Nam Á.

Năm ngoái, chính phủ của các nước thành viên Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã bắt đầu triển khai và ký kết một trong những hiệp định thương mại điện tử liên khu vực đầu tiên trên thế giới. Mục đích nhằm thiết lập khung pháp lý để kiểm soát quá trình xây dựng thị trường thương mại điện tử đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng trong khu vực của các công ty đổi mới sáng tạo như Lazada, Shopee và Grab.

Mảng kinh doanh kỹ thuật số có thể sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế tại khu vực ASEAN. Hội đồng kinh doanh EU-ASEAN cho biết thương mại điện tử sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ tại khu vực ASEAN vươn ra thị trường nước ngoài bằng phương thức bán hàng trực tuyến để xuất khẩu. Và đây chính là cơ hội lớn cho các nước trong khu vực ASEAN. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thị trường xuất khẩu mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ giao dịch trực tuyến tiếp cận có thể sẽ cao gấp 10 lần so với các kênh xuất khẩu thông thường.

Tuy nhiên các doanh nghiệp này vẫn phải đối phó với các rào cản phi thuế quan áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu vốn đã tồn tại dai dẳng, cũng như các hạn chế về cơ sở hạ tầng để tiếp cận với các khách hàng trực tuyến ở một số nước ASEAN. Hiệp định thương mại điện tử ASEAN không đưa ra bất kỳ cải cách đáng kể nào về rào cản phi thuế quan, vẫn còn hạn chế về cơ sở hạ tầng hoặc quy định về địa điểm lưu trữ dữ liệu. Tuy nhiên, điều mà hiệp định này đã làm được là chính thức đưa thương mại điện tử vào chương trình nghị sự hội nhập kinh tế khu vực. Việc này giúp cho các doanh nghiệp có thể thúc đẩy việc yêu cầu các quy tắc đăng ký kinh doanh nhất quán hơn và cắt giảm các yêu cầu về lưu trữ dữ liệu cục bộ nhằm sử dụng điện toán đám mây một cách hiệu quả hơn.

Thúc đẩy thương mại thông qua Giao dịch ngân hàng toàn cầu

Ông Joseph Incalcaterram, Chuyên gia kinh tế HSBC phụ trách khu vực ASEAN, cho rằng mặc dù phạm vi của hiệp định này rất rộng, hiệp định này đã thiết lập khuôn khổ để một số quốc gia bắt tay vào điều chỉnh cách tiếp cận với thương mại điện tử giống như cách mà họ đã thực hiện thành công với giao dịch ngân hàng xuyên biên giới.

Ông Incalcaterra cho rằng Khuôn khổ Hội nhập Ngân hàng ASEAN đã quy định cách tiếp cận thực tế đối với hoạt động giao dịch ngân hàng trong khu vực bằng cách cho phép các quốc gia như Malaysia, Philippines và Thái Lan tích hợp hệ thống của họ trước các nước khác. Hệ thống ngân hàng tích hợp dự kiến sẽ được thực thi sớm nhất vào năm 2020 và có thể sau đó sẽ thiết lập cách tiếp cận chung cho toàn hệ thống thanh toán điện tử trong khu vực và đây sẽ là một bước phát triển tích cực cho thương mại điện tử. Bộ phận tài chính của Grab, công ty vận chuyển, giao hàng và thanh toán có trụ sở tại Singapore, đã thông báo về kế hoạch ra mắt ví điện tử đa tiền tệ ASEAN trong năm nay, dịch vụ này cho phép cả người dùng có và không có tài khoản ngân hàng đều có thể chuyển tiền ngay lập tức.

Phá bỏ rào cản

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thương mại giữa các nước ASEAN với các khu vực khácđã tăng trưởng nhanh hơn so với thương mại giữa các nước ASEAN với nhau. Điều này cho thấy thương mại điện tử đang bị kìm hãm bởi sự gia tăng của các rào cản phi thuế quan, ngay cả khi thuế quan đã được cắt giảm. Thương mại điện tử thường diễn ra thuận tiện trong phạm vi một quốc gia, hơn là trong toàn khu vực. Những rào cản đối với thương mại điện tử xuyên biên giới đã giúp Indonesia - thị trường nội địa lớn nhất trong ASEAN - nắm bắt được cơ hội tăng trưởng vượt trội. Báo cáo năm 2018 của Google-Temasek về kinh tế số đã chỉ ra rằng trong ba năm qua, kinh tế internet của Indonesia đã tăng trưởng với tốc độ trung bình 49%/năm.

Dịch vụ logistic được cải thiện cùng với kết quả huy động vốn thành công của các nền tảng thương mại điện tử cho thấy đà tăng trưởng này sẽ vẫn tiếp tục khi các vùng sâu vùng xa của quần đảo Indonesia tham gia vào thương mại số. Lazada, công ty thương mại điện tử có trụ sở tại Đông Nam Á, đang đầu tư mạnh mẽ vào mạng lưới các kho hàng rộng khắp để giành quyền kiểm soát nhiều hơn đối với hoạt động giao hàng. Nhằm đẩy mạnh công việc cho đội ngũ xe giao hàng và hệ thống thanh toán của mình, Grab đã mua lại Kudo, công ty có nền tảng trực tuyến được xây dựng để khuyến khích các hộ kinh doanh nhỏ lẻ không có các trang web thương mại điện tử riêng tham gia vào thị trường kỹ thuật số.

ASEAN đang triển khai các phương thức để thúc đẩy thương mại giữa các nước thành viên và đã đạt được những bước tiến trong một số lĩnh vực. Các phương thức này bao gồm cơ chế hải quan một cửa, số hóa các thủ tục hải quan, danh mục thuế quan hài hòa và chương trình thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa, cho dù chương trình này chưa được triển khai một cách toàn diện. Điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp nhỏ sẽ có thể tiến hành hoạt động xuất khẩu với chi phí thấp hơn.

Một bước phát triển quan trọng khác làm cơ sở cho triển vọng tăng trưởng thương mại điện tử chính là việc tăng cường ngân sách vượt bậc cho cơ sở hạ tầng giao thông và truyền thông vốn là các lĩnh vực mà đôi khi các rào cản làm nản lòng các nhà đầu tư. Ông Incalcaterra cho rằng Indonesia và Philippines - hai quốc gia trước đây vốn tụt hậu so với các nước khác trong khu vực - hiện đang đầu tư mạnh ngân sách cho các lĩnh vực này.

Số hóa mở ra các thị trường xuất khẩu mới

Ông Incalcaterra rất lạc quan cho rằng những diễn biến này đang làm thay đổi môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ vốn đã phải nỗ lực rất nhiều để tham gia vào tiến trình hội nhập kinh tế tại Đông Nam Á.

Nếu các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa được hỗ trợ các công cụ hoạt động trên phạm vi quốc tế bằng cách bán sản phẩm trực tuyến thông qua kênh thanh toán điện tử toàn cầu thì đó thực sự là một bước tiến rõ rệt cho triển vọng của toàn bộ khu vực ASEAN.

ÔNG JOSEPH INCALCATERRA | CHUYÊN GIA KINH TẾ HSBC PHỤ TRÁCH KHỐI ASEAN

Nghiên cứu của Liên minh Thương mại giữa các Doanh nghiệp Siêu nhỏ, Nhỏ và Vừa ở Châu Á-Thái Bình Dương cho thấy số hóa có thể cắt giảm 82% chi phí xuất khẩu và 29% thời gian tham gia tiến hành thủ tục xuất khẩu cho các doanh nghiệp nhỏ.

Với tỷ lệ sử dụng mạng xã hội tại Đông Nam Á ở nhóm cao nhất thế giới, một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp tham gia kênh bán hàng thương mại điện tử chính là việc phải tích hợp mạng xã hội với nền tảng bán hàng của họ. Công ty Shopee có trụ sở tại Singapore và Mynt có trụ sở tại Philippines là những ví dụ về các công ty thương mại điện tử đã thực hiện được điều này. Ví dụ, Shopee cho phép người bán trò chuyện trực tuyến với khách hàng và hầu hết các giao dịch đều được thiết lập sau quá trình tương tác giữa người bán và người mua. Do đó, người mua có xu hướng theo dõi những người bán hàng ưa thích, từ đó thắt chặt mối quan hệ mua bán.

Tuy nhiên, đặc điểm nhân khẩu học của các nước Đông Nam Á khá khác nhau do tỷ lệ sinh tại Philippines và Malaysia ở mức cao, trong khi tỷ lệ sinh lại giảm ở Thái Lan và Việt Nam. Điều này có nghĩa là mặc dù đã từng bước loại bỏ các rào cản thương mại liên khu vực, các doanh nghiệp ASEAN vẫn phải đảm bảo rằng họ áp dụng các chiến lược thương mại điện tử phù hợp với quốc gia của mình.

At HSBC, we have over 130 years of experience connecting businesses to ASEAN. With award winning trade and treasury solutions and more than 200 locations across ASEAN including Singapore, Malaysia, Indonesia, Thailand, Vietnam and the Philippines let us connect you.

woman accessing HSBC business banking helpdesk using desktop computer

Cần trợ giúp?

Tìm hiểu thêm về các giải pháp ngân hàng để hỗ trợ quý khách phát triển doanh nghiệp